Onlangs kocht ik een drone (daarover straks meer). En door die drone moest ik denken aan de eerste drone avant la lettre: een duif met een camera om zijn nek. Omdat dat zo’n gek verhaal is, dacht ik ‘daar moet over geschreven worden’.
Eigenlijk ging het niet zo. Want na de drone aankoop vertelde ik mijn vriend over duiven die vroeger met cameraatjes om hun nek rondvlogen. Pardoes stelde hij allemaal vragen. Hoe zwaar was die camera dan? En waarom moest er gefotografeerd worden?
Enfin, als ik dat dan tóch moet uitzoeken, laat ik er dan over schrijven. Twee vliegen in één klap.
Het begon in 1907, toen de Duitse apotheker Julius Neubronner een patentaanvraag indiende voor zijn nieuwe uitvinding, de duivencamera:
De Duitse apotheker had een zwikkie postduiven die regelmatig recepten afleverden. Op enig moment zal Neubronner hebben gedacht ‘er kan best een camera om dat duivennekje hangen’.
En dus bouwde hij een – niet eens zo heel kleine – camera die was voorzien van een timer. Tijdens de vlucht werd dan automatisch een foto gemaakt. Wat de duif precies vastlegde was dus een verrassing.
Patent afgewezen: camera te zwaar
Maar het Duitse octrooibureau maakte bezwaar tegen de aanvraag van Neubronner. Want een gewone huis- tuin- en keukenduif kan toch zeker geen 75 gram tillen?
Onzin.
Neubronner weerlegde het bezwaar met fotografisch bewijzen en kreeg in 1908 uiteindelijk tóch zijn patent.
De beelden van Neubronner waren een succes: hij maakte er ansichtkaarten van en stond ermee op internationale tentoonstellingen. Erg indrukwekkend zijn de duivenbeelden niet als je ze met de blik van vandaag bekijkt. Maar verplaats je even in iemand die nog nooit in een vliegtuig heeft gezeten, geen Google Streetview heeft gebruik en nimmer in een wolkenkrabber is geweest.
Dan zijn deze beelden dus ineens vet bijzonder:
Het leukste beeld vind ik een opname waarin je de twee vleugels ziet van de fotograferende duif in kwestie:
Uitgeverij Rorhof maakte een boek over die vliegende duiven. Niet veel later werd luchtfotografie overgenomen door de luchtvaart. Alhoewel de CIA in de jaren ’70 óók nog de duivencamera heeft ingezet voor een geheime missie.
Over mijn drone
Ok, fast forward naar 2023.
Ik heb een drone gekocht, omdat ik de stad ook vanuit de lucht wil kunnen fotograferen. Een invalshoek die past bij één van de projecten waarmee ik bezig ben.
Enfin, tijdens de eerste proefvlucht maakte ik (of eigenlijk de drone), deze foto:
De “toevallig” passerende duif voelt als een klein verzet namens de duivengemeenschap. Een vergeldingsactie voor de gemiste kans als gevierd duivenfotograaf.
Ook leuk maar dan anders: de superkleine camera waarmee een straatfotograaf in 1890 (!) stiekem op straat fotografeerde. En zelfs lachende mensen vastlegde (iets dat je zelden ziet op foto’s uit die tijd).