Ik zie de laatste tijd overal foto’s. Geen echte foto’s, maar flarden die me doen denken aan foto’s uit fotoboeken, tentoonstellingen, of omdat ik er iets over schreef op dit blog. Het gebeurt vanzelf; je ziet datgene waar je je mee bezig houdt. En dus verandert de wereld voor mij in een overzichtelijk fotoboek van hetgeen ik al ken.
Een voorbeeld
Ik was onlangs op fietsvakantie in Noord-Italië. Daar fietsten we langs velden vol dorre maisplanten:
Telkens keek ik naar die dorre stengels aan de zijkant van de weg en dacht ik aan een fotoboek over Monsanto, een biotechnologisch bedrijf dat landbouwproducten verkoopt. Zoals Round-up. Die vreemde koppeling in mijn hersens was simpel te verklaren. Want als ik naar die bruine bladeren keek, zag ik dit:
En dat beeld had ik (in iets andere vorm) maar op één andere plek gezien: in een tentoonstelling die hoort bij het boek Monsanto: A Photographic Investigation van Mathieu Asselin. Dat was namelijk deze foto:
Het verdorde mais was voor mij dus verbonden met de tentoonstelling en het fotoboek. Beiden maakten destijds diepe indruk op me, het was voor mij het eerste voorbeeld van activisme middels fotografie. Of preciezer: activisme op een waarachtige manier. Die dus aansloeg bij mij.
Asselin deed jarenlang fotografisch onderzoek naar de zichtbare en onzichtbare gevolgen van de activiteiten van Monsanto. Het verhaal is complex. Derhalve beperkt Asselin zich niet tot foto’s. Maar vind je bijvoorbeeld ook archiefmateriaal, briefwisselingen met advocaten en interviews met slachtoffers van landbouwvergiftiging in het boek. Het is nog steeds één van mijn lievelingsfotoboeken (hij is nog te koop, en niet eens heel duur).
Enfin, ik heb die acute fotografische herkenning met nog veel meer onderwerpen. Als ik een olifantenpaadje zie, denk ik aan Dirk-Jan Van der Burg. En een Chin. Ind. Spec. restaurant kan ik ook nooit meer los zien van het fotoproject dat ik daarover zag.
Nu blijkt er een flinke groep mensen te zijn die hetzelfde hebben met filmregisseur Wes Anderson. Ze zien zijn filmsets in het echt. Zonder dat Wes Anderson er iets mee te maken had.
Wie is Wes Anderson?
Anderson maakte onder andere de films Grand Budapest Hotel, The Royal Tenenbaums en Moonrise Kingdom. Zijn decors zijn theatraal; felrood gestifte lippen, gifgroen gras en gebouwen die je nooit in het echt ziet.
Maar dat klopt dus niet.
Want massa’s mensen zien zijn filmsets wél in het echt. Ze verzamelen die beelden op Instagram. En inmiddels hebben ze de beste gelijkenissen verzameld in een boek: Accidentally Wes Anderson. Het boek leest als een reisboek naar verre locaties, waarbij de auteur het verhaal vertelt van het gebouw dat je ziet. Je wordt zo een film van Anderson ingezogen.
Trouwens, Wes Anderson-achtige taferelen zijn ook in Nederland te vinden. In de verzameling op Instagram duikelde ik deze foto op, gemaakt in de Zaanse Schans:
Kortom, iedereen ziet wat hij wil zien. En waar hij het meeste door wordt beïnvloed. Wees je er dus van bewust dat je mogelijk in je eigen fotoboekenbubbel zit. Niks mis mee, maar vergeet niet om er af en toe ook even uit te stappen 🙂