Ik ben flink aan het klooien met mijn afstudeerproject voor de Fotoacademie. Eindeloos schuiven, editen, kiezen, terugkomen op keuzes, proefdrukken maken enzovoort. Het vliegt alle kanten op. Dan is het fijn als je ineens een heel simpel advies krijgt. Lees hierover welk advies dat is. En wat ik eraan heb.
Het examenjaar aan de Fotoacademie voelt als een cursus hordelopen: ik sprint van beoordeling naar beoordeling. Inmiddels zit ik in de laatste sprint. Om mijn project aan alle kanten te stutten, krijg ik veel coaching. Dat is leuk en leerzaam, maar soms voelt het ook gewoon als een stortvloed aan goedbedoelde adviezen over mijn project. Die doen me dan – vooral ‘s avonds – wankelen op mijn grondvesten.
Maar sommige adviezen slaan de spijker op de kop.
De zin
Een paar dagen terug sprak ik met één van mijn fotocoaches. Zij vroeg me naar de zin van mijn project. Ik begon een verhaal over het waarom, het nut, de (door mij ervaren) noodzaak. Maar dat bedoelde ze niet, ze bedoelde letterlijk dé zin.
Oftewel: welke zin vat mijn project samen? Die zin is een statement, een stellingname. Ik vind iets, en dat wil ik als beeldmaker delen met de kijker. Het is een zin die ik op een protestbord zou kunnen schrijven.
Waarom is dat nodig, die tekst bij je beeld?
Wanneer ik zelf fotografen coach, merk ik regelmatig weerstand wanneer ik begin over tekst. “Ik ben een fotograaf, geen schrijver”, hoor ik dan. Prima, die tekst hoeft ook echt niet terug te komen in je project. Maar:
Als jij niet scherp hebt wát je wilt vertellen met je beelden, dan is het ook lastig om te bepalen welke beelden in de serie moeten komen. Of welke titel de serie moet krijgen. Je hebt geen ijkpunt voor alle keuzes die je moet maken.
En dus komen alle keuzes neer op of een beeld ‘mooi’ is. Dat is niet verkeerd, maar soms kan het wel zonde zijn omdat je dan een diepere laag in je werk mist, die er misschien wel in zat.
Hoe verzin je zo’n zin
Zo’n zin bedenken is typisch iets voor de vrijdagavond op een terras, met een goed glas wijn erbij. Pak wat foto’s en ga vrij associëren. Schrijf alles op wat je te binnen schiet. Keer periodiek terug naar dat document en pas het aan.
Mijn (voorlopige) zin
Ik ben sinds het advies van mijn fotocoach aan het nadenken over die zin. Of eigenlijk over 2 zinnen. De ene zin gaat over mijn boodschap als fotograaf, de andere over een specifiek project. Mijn boodschap die ik als fotograaf probeer te verkondigen, is deze:
Hoezeer we het ook proberen, onze omgeving is niet maakbaar.
Althans, dat is ‘m dus vandaag. Wie weet is na een nieuwe fles wijn alles weer anders :). De andere zin – die over mijn project – is uberhaupt nog in ontwikkeling.
Doorslaan in bondigheid
Jouw zin moet wel iets zeggen, stelling nemen. Natuurlijk kun je ook doorslaan in het kort en krachtig formuleren van iets. In onderstaand fragment wordt een antiquair door een programmamaker flink onder druk gezet om iets bondig te formuleren. Het resultaat daarvan is totaal nutteloos, maar wel hilarisch. De beste man is inmiddels een lokale bekendheid geworden dankzij zijn reactie.