Een leuke winterklus: maak een kalibreermapje. Dat klinkt technisch, maar is het niet. Dit mapje is namelijk bedoeld voor je ogen, en dus niet om je beeldscherm mee te kalibreren. Wat heb je eraan? Je kalibreert je blik. Want dat moet ook gebeuren. Bijvoorbeeld vlak voordat je gaat fotograferen, of zodra je gaat nabewerken. Hoe je dat doet? Dat lees je hieronder.
Wat is het nut van kalibreren?
Een beetje fotograaf kalibreert natuurlijk zijn monitor alvorens zij een foto print of laat printen (ik doe dat niet, maar daar gaat het nu niet over). Dat kalibreren doe je zodat de printer jouw foto print conform de kleuren op je beeldscherm.
Eigenlijk vindt eenzelfde vertaalslag plaats van je hersens naar je beeldscherm wanneer je een foto bewerkt.
Maar dat kan wel eens schromelijk misgaan: soms gebruik ik de schuifjes in mijn fotobewerkingsprogramma als mengpaneel. Mijn overdreven geschuif moeten de ondermaatse kwaliteit van de foto verhullen (dit besef ik altijd pas vele weken later).
Het lastige is: filters zijn hip. Iedereen filtert erop los op Instagram. Een beeld wordt daardoor ‘lekkerder’, maar het is hetzelfde soort lekker als een patatje oorlog: even later heb je spijt. De houdbaarheid is van korte duur.
Voorbeeld 1: een kalibreermap voor je nabewerking
Om dit soort fratsen te voorkomen maak je een kalibreermapje. Verzamel foto’s waarbij je tevreden bent over het eindresultaat (iets dat je trouwens pas maanden later mag beoordelen), in een mapje. Zoek foto’s uit met eenzelfde nabewerkingstijl. Denk aan minimaal een foto of 10. Vervolgens kijk je vóórdat je gaat nabewerken enkele minuten naar de foto’s in dit mapje. Laat ze echt op je inwerken. Start vervolgens de nabewerking. Als je urenlang nabewerkt, raad ik aan om ook tussentijds weer even terug te keren naar het mapje.
Soms is het nodig om meerdere kalibreermapjes te maken. Als je bijvoorbeeld aan verschillende projecten werkt, of heel divers fotografeert.
Voorbeeld 2: Kalibreermap voordat je gaat fotograferen
Dan valt er ook nog iets te kalibreren in het stadium daarvoor: namelijk je ogen
Wil je doorgaan in een bepaalde stijl? Prime jezelf dan door vlak voordat je gaat fotograferen, naar die foto’s te kijken. Heb je nog geen foto’s maar heb je wel een fotograaf die je erg goed vindt? Blader dan door een fotoboek van die fotograaf, of zoek foto’s online op en zet ze in een kalibreermapje. In 2017 stapte ik een aantal keer in de huid van een bekende fotograaf middels deze techniek. Hier lees je hoe dat ging.
Tot slot: een andere, meer analoge kalibreermethodiek is het maken van een plakboek. Ik heb er één en plak en blader er regelmatig in. Daardoor wordt mijn beeldtaal steeds sterker.
Moraal van dit verhaal: wees je bewust van het feit dat je continu wordt beïnvloed door wat je ziet en maak daar gebruik van door je ogen te kalibreren.