Alweer enige tijd geleden studeerde ik af als Klinisch Neuropsychologe. Sindsdien heb ik een ander pad bewandeld waardoor mijn kennis van het brein ofwel achterhaald is, of ik ben het vergeten. Maar sommige dingen zijn me bijgebleven. Bijvoorbeeld dat je vaak eerst moet snappen hoe iets niet werkt, voordat je kunt begrijpen hoe het zou moeten werken.
IJzeren staaf
Een voorbeeld: in 1848 werd het hoofd van spoorwegarbeider Phineas Gage per ongeluk doorboord met een ijzeren staaf. Zijn schedel zag er daarna ongeveer zo uit:
Gage overleefde het, maar een groot deel van zijn voorste hersenen -de frontaalkwabben- niet. Na de doorboring veranderde zijn persoonlijkheid. De voorheen energieke en evenwichtige man werd rusteloos en sprak godslasterende taal. Zijn vrienden herkenden hun vriend niet meer. Deze casus was het eerste signaal dat die frontaalkwabben een belangrijke rol spelen bij het afremmen van je eigen (wan)gedrag. Pas toen het kapot was, beseften we wat dat gebied in de hersenen eigenlijk dóet.
Het hele verhaal lees je hier.
Afwijkende ogen
Ik moest denken aan deze les toen ik onderstaand filmpje zag. Het gaat over iemand die een oogafwijking heeft; zijn ogen bewegen afzonderlijk van elkaar. Hij noemt het zelf ‘walvisogen’ omdat de ogen van een walvis ook los van elkaar functioneren. Maar niet alleen dat: door deze afwijking zíet hij de wereld ook anders.
Pas toen ik zijn uitleg zag, snapte ik hoe verdomd complex onze ogen eigenlijk functioneren (of beter gezegd: ik herinnerde het me weer uit mijn studietijd…). En net als bij de walvisogen, beïnvloeden onze ogen netzogoed hoe wij de wereld om ons heen zien en ervaren. Kijken dus: