Als ik ga fotograferen zeg ik: ik ga fotograferen. Zoiets schept verwachtingen, bij mij en bij anderen. Dus hoor ik bij terugkomst: en, heb je mooie foto’s gemaakt? Van dit onzingesprek ben ik nu af dankzij een simpele interventie. Ik maak geen foto’s meer. Nouja ik maak ze wel, maar ik noem ze anders.
Gesprekken op repeat
Ik heb een hekel aan gesprekken die we met z’n allen dagelijks herhalen. Schrijver Simon Carmiggelt ook. Hij bedacht er een praktische oplossing voor. Die staat verstopt in één van zijn dagelijkse columns, die hij Kronkels noemde (en ja, daar is de naam Kronkeling dus van afgeleid). Zijn idee is helaas nooit grootschalig opgepikt.
Tijd om het nog eens te herhalen. In de bewuste Kronkel schrijft Carmiggelt over zijn avondvisite aan een bekende. Hij heeft zojuist zijn bord leeg gegeten, maar de vrouw des huizes dringt aan om nog eens op te scheppen:
Eét u toch nog wat!
‘Nee, dank u zeer, mevrouw,’ antwoordde ik.
‘Het was heerlijk, maar ik heb echt genoeg.’
Ze gaf echter geen kamp, zodat het een van die uitmergelende gesprekjes werd, die je moest kunnen nummeren, want dan zou je gewoon ‘Vijftien’ kunnen zeggen en tóch beleefd zijn.
Gewoon nummeren dus. Hoe efficiënt!
Enfin, sommige fotogesprekken zou ik dus ook wel willen nummeren. Maar zolang dit idee niet en masse wordt opgepikt, werkt het helaas niet.
Oordeel uitstellen
Wat wel werkt, is dat ik fotograferen vervang door notities maken.
Want dat is feitelijk wat ik doe als ik op stap ga met mijn camera. Ik ga op veldonderzoek, fotografeer alles wat mij intrigeert, vanuit zoveel mogelijk hoeken. Het oordeel over mijn foto’s stel ik uit (voor zover dat lukt). En misschien is dat wel de kern van dit hele verhaaltje: mijn eigen oordeel…
Want het gaat natuurlijk helemaal niet om die ander die gewoon aardig informeert naar mijn foto’s. Het gaat om mijn eigen sluimerende oordeel. Dat wordt door de ander uitvergroot door naar mijn resultaten te vragen.
Enfin.
Die verwisseling van woorden helpt mij dus om niks te verwachten van mijn foto-activiteiten. Sterker nog, ik fotografeer er juist meer door. Je moet immers veel onderzoeken om uiteindelijk te bepalen wat de kern van je werk is en waar je mee verder wilt. Dat gaat – in mijn geval – zeer meanderend.
Nu vermeld ik dus bij thuiskomst dat ik veel notities heb gemaakt. Het begint met kwantiteit, daarna volgt (hopelijk) kwaliteit.
NB: in dit blog zie je twee van mijn fotonotities.