JR: fotografie als performance kunst

Soms vind ik fotografie zo’n dooie kunstvorm; je moet ervoor naar een museum, waar je dan geïnteresseerd naar een ingelijste print gaat staren. Dat is toch een beetje gekunsteld. Zoiets moet JR (pseudoniem) ook hebben gedacht. En dus plakt hij zíjn foto’s levensgroot in de openbare ruimte. Waardoor er een gaaf kunstwerk ontstaat waar mensen over praten. 

Zonnebril en hoed

JR is een man met een zonnebril en een hoed. Beiden heeft hij altijd op. Sinds zijn 15e is hij een straatkunstenaar. Dat begon illegaal, met graffiti op muren, daken en metro’s. Vervolgens maakte hij zijn eigen straatexposities – hij had geen zin in de tussenkomst van een galerie, zijn publiek bevond zich op straat. Inmiddels is JR wereldberoemd. Onlangs werd hem gevraagd om ‘iets’ met het Louvre te doen. Hij maakte er – samen met 400 vrijwilligers – een knalgrote optische illusie van, getiteld The secret of the great pyramid:

In 2016 werkte hij ook al aan een open opdracht voor het Louvre. Toen liet hij de glazen piramide verdwijnen in de facade van het paleis erachter.

Het is een leuke visuele gimmick, maar sterker vind ik JR wanneer hij de mensen op straat onderdeel maakt van het kunstwerk. In de docu-film Visage Village zie je juist dat aspect van JR. Alleen van de trailer word ik al blij:

Gekke bekken in Palestina en Israël

Nog een mooi project van JR: In 2007 wilde JR samen met artiest Marc Berrebi iets doen met de scheidingswand tussen Israël en Palestina. Ze gingen erheen en kwamen na een week tot de conclusie dat de mensen aan weerszijden van de muur gewoon op elkaar leken. Dat maakten ze zichtbaar door portretten te maken van Palestijnen en Israëliërs met dezelfde beroepen. Beiden vroegen ze om een gekke bek te trekken. Vervolgens plakten ze de duo’s aan beide kanten van de muur. Wie kon ze onderscheiden? Niemand natuurlijk. En het was een verdomd vrolijk gezicht, al die gekke bekken.

Tot slot nog even het project uit de foto waar dit artikel mee start. Het is onderdeel van zijn grotere project Inside Out; waarmee hij de gewone burger een gezicht wil geven. Je ziet duizenden gezichten op de vloer en in de koepel van het (franse) Panthéon.

Meer projecten van JR vind je op zijn website. Of bekijk onderstaand TED filmpje van hem.