Ik geloofde lang in het idee van een tweede brein. Ik vreet kennis, dus als ik er een setje hersens bij heb om de boel in op te slaan, dan doe ik dat. Sinds kort kan ik zelfs een blogartikel door ChatGPT laten schrijven. Waar Midjourney dan een passende “foto” bij maakt. Maar waar ligt de grens van makerschap?
Het fenomeen van een second brain werd populair dankzij Evernote. Deze notitie-app helpt je om taken, informatie en aantekeningen te organiseren (lees hier wat ik ermee doe). Met de komst van AI-toepassingen zoals ChatGPT, Midjourney en Dall-E hoef je nauwelijks nog zelf te schrijven of te fotograferen. Dát is handig.
Of niet?
Investeer in je eerste brein
Een ‘tweede’ brein suggereert dat je eerste vol zit. Wat een onzin. Want mijn eerste brein is nog lang niet verzadigd. Wel is het liever lui dan moe. Dus vraagt het zich af of ik dit artikel niet kan uitbesteden van ChatGPT. Dat scheelt een hoop gedoe want dan hoeft mijn eerste brein dit allemaal niet te doen:
- informatie opzoeken
- verbanden leggen tussen al die info
- een tekst schrijven, deels deleten, dan weer herschrijven
Om bovenstaande acties te illustreren zie je hieronder alle tabjes die op het moment van schrijven in mijn browser zijn geopend:
Het is een wirwar van informatie (en rare rabbit holes) die me helpen bij het schrijven. Gedurende het schrijven verdwijnen hele alinea’s uit dit artikel. Omdat ik – terwijl ik schrijf – grip krijg op het onderwerp. Ik orden mijn gedachten en maak er een (hopelijk) leesbaar geheel van.
Het ordenen, het schrijven en het maken valt allemaal weg als ik ChatGPT een artikel laat schrijven over de onzin van een tweede brein. Wel makkelijk, maar mijn eigen brein kan ik ondertussen gewoon uitzetten. Dat vindt mijn brein trouwens helemaal prima, het dat is precies het risico. Dat mijn luiheid wint van het verlangen om iets te maken en te leren.
Ben ik dan tégen al deze toepassingen? Zeker niet. Ik gebruik Evernote, maar dan als digitale kaartenbak met ideeën en losse frutsels om mijn brein mee te voeden. Evernote is mijn assistent: het helpt mij om verbanden te leggen tussen schijnbaar ongerelateerde informatie.
Een tweede brein voor de fotograaf
Hetzelfde geldt voor mijn fotografie: ik maak gebruik van digitale hulpmiddelen zoals Miro om beelden, ideeën en stukken tekst lukraak naast elkaar te zetten. Waardoor ik nieuwe ideeën krijg. Of beter gezegd: waardoor mijn eerste (en enige) brein aan het werk gaat. Dat proces gaat vaak op de achtergrond nog door: soms borrelt er uren later pas een goed idee naar boven.
Wat dan wel werkt
Hypes als je second brain en populaire toepassingen zoals ChatGPT leiden je af van waar het om gaat: je moet je eigen (en enige!) brein trainen.
Het advies is simpel voor een fotograaf:
Fotografeer veel
Vraag feedback
Kijk naar werk van anderen
Schrijf je artist statement
Maak je portfolio
En als je dan per sé afleiding zoekt, lees dan het boek Diep Werk van Cal Newport of Do the Work van Steve Pressfield. Als het goed is inspireert dat je voldoende om aan de slag te gaan met het brein dat gewoon gratis en voor niks onder je schedel zit.