Deze drie fotografen móet je zien op fotofestival Naarden

Afgelopen week bezocht ik Fotofestival Naarden. Dat lieflijke vestingstadje wordt gedurende een maand omgetoverd tot een fotografisch walhalla. Het leverde (voor mij) de ontdekking op van drie interessante fotografen. En voor één foto bleef ik heel lang staan. Lees hieronder waarom.

Wat voor festival is Fotofestival Naarden?

Eerst even over het festival zelf. Dit jaar is alweer de 15e editie. Van oudsher richt Naarden zich op Nederlandse fotografie, maar vanaf dit jaar openen ze ook de deuren voor buitenlandse fotografen. Het navelstaren is voorbij; Nederlandse fotografie moet in een breder kader worden gezien en gezet. In het stadje kun je het werk van 48 fotografen bekijken, verdeeld over 10 verschillende locaties. En natuurlijk is er ook nog een heuse fotoboekenmarkt:

Wie heeft er belang bij dit festival? Geen galeriehouders die werk willen verkopen. Wel jonge c.q. nieuwe fotografen die een podium krijgen. Er hangt werk van studenten, wat veelal buiten is te vinden. De fotografen van naam en faam hangen binnen in vestingswerken, kerken of het stadhuis daterend uit 1601.

Over het thema

Dit jaar is het thema voor het eerst in Engels: Right here, right now. Ja, dat is precies het hele idee van fotografie zou je zeggen. Dat is mooi, want dan kun je er fijn alles onder hangen moeten de curatoren hebben gedacht. En dat hebben ze ook gedaan. Het fotofestival moet je daarom meer zien als een flinke tentoonstelling zonder onderlinge samenhang. Maar dat is, vind ik, ook helemaal niet erg. Het aanbod is divers en het doel van mijn bezoek is om nieuwe namen te ontdekken.

Drie fotografen die het vermelden waard zijn

Van de 48 exposerende fotografen waren er drie bij die ik nog niet kende en die ik wil blijven volgen. Dit zijn ze:

1. Benoit Paille – een surreële waarheid

Benoit Paille is zo’n type die zijn hele leven om de fotografie heeft heen gebouwd. Hij woont in een camper om zijn kosten laag te houden en reist daarin een beetje doelloos rond. Op zijn website meldt hij dat hij graag workshops geeft, maar dat degene die daar behoefte aan heeft, dan even zelf een clubje bij elkaar moet zien te krijgen. Lukt dat, dat komt hij met z’n camper naar het betreffende land toe rijden. Paille ziet zichzelf als een hyperrealistische schilder. Eentje die de werkelijkheid overschildert met kleurenflitsers, rook en lichten. Maar de resultaten zijn allesbehalve cliché. Ze zijn vervreemdend. Zijn foto’s kloppen, op hun eigen, vreemde manier:

De diverse fotoseries van Paille lopen allemaal dwars door elkaar heen, er is geen touw aan vast te knopen. Maar ook weer wel. Het lijkt wel alsof de kleuren met elkaar praten, in plaats van de inhoud. Ik realiseer mij dat dit wazig klinkt. Misschien moet je zelf maar even gaan kijken, in Naarden.

2. Arthur Mebius – over een Koreaanse luchtvaartmaatschappij

En dan de Naardense fotograaf Arthur Mebius. Hij maakte een serie over de Noord-Koreaanse luchtvaartmaatschappij Air Koryo. Veel heeft die maatschappij niet omhanden want door internationale sancties en milieu-eisen, wordt er alleen op China en Vladivostok gevlogen.

Desalniettemin worden de (stok)oude Antonovs, Ilyushines en Toepolevs klaar voor gebruik gehouden. Evenals het personeel, dat periodiek ground controls uitvoert. Een soort rituele dans die nergens toe leidt. Behalve dan een mooie fotoserie van Mebius die doet denken aan de serie Mad Men.

3. Alex Timmermans – collodiumfotografie

Tenslotte viel het werk van Alex Timmermans mij op. Voor een deel omdat ik collodiumfotografie een fascinerend medium vindt. Het vereist ontzettend veel tijd, kennis en kunde. En dat vind ik een mooie tegenhanger van de huidige camera’s waarbij je bijna helemaal niks meer hoeft te weten over de camera zelf (gelukkig kun je daardoor dan wel weer extra aandacht besteden aan het verfijnen van je fotografische blik).

Tracks | © Alex Timmermans

Timmermans werkt met antieke, handgemaakte objectieven (1850–1900) en houten, handgemaakte camera’s tot een beeldformaat van 60 x 60 cm. In Naarden vind je beelden uit zijn recent verschenen boek Storytelling. Iedere foto vormt een mijmerend verhaal op zich. Zoals het beeld hieronder, waarin hij op een originele manier laat zien hoe idioot onze selfie-verslaving eigenlijk is:

Overigens schreef ik al eens eerder over een andere collodiumfotograaf; Ian Ruhter. Hij richt zich echter met name op Amerikaanse landschappen.

De foto waar ik het langst naar heb gekeken

En dan was er nog een foto uit een serie van Aleid Denier van der Gon waar ik bijzonder lang naar heb gekeken. Allereerst herkende ik de gezichtstrekken van deze twee vrouwen: duidelijk Boliviaans. Makkelijk om te herkennen als je er zelf bent geweest. Maar wat me daarna aantrok, was de uitleg op het bordje naast de foto.

Ik dacht naar een portret van twee meisjes te kijken, zussen misschien. Maar het bleken eeneiïge tweelingzussen die bij de geboorte zijn gescheiden. De linker is opgegroeid in België, de rechterzus groeide op in het oorspronkelijke Boliviaanse gezin. De ouders waren niet in staat voor twee kinderen te zorgen. Wat je ziet is de invloed van een land op een mens. Links zie je een puntgave huid en een westerse blik, ondanks dat ze – genetisch – helemaal niet westers ís. Het rechtermeisje heeft een verweerde huid, een wat meer doorleefde blik.

Geiten kijken

Mocht je al die fototentoonstellingen nou onverhoopt helemaal niks vinden, dan kun je ook gewoon de omringende vesting opklauteren en naar de geiten gaan kijken: