Tip 9: drie ideeën om anders te leren kijken

Zien is meer denken dan kijken. Want veel van wat je ziet, zie je omdat je het verwacht of omdat het je interesse heeft. Om daar los van te komen en álles waar te nemen, helpt het om een teken- of schrijfblok te pakken en dat wat je ziet op een andere manier te registreren. Een korte handleiding.
1. Ga heen en… teken!
Het is de pest van onze tijd: we hebben allemaal een bewaardoosje bij ons met daarin honderden mooie momenten opgeslagen. Zodra we iets moois zien, volgt direct de Pavlov-reactie: we grijpen naar de telefoon en plaatsen gewillig een schermpje voor onze ogen. Het ontslaat ons van het genot om zélf te kijken en te registeren.
Ook als je wat serieuzer met fotografie bezig bent, heb je last van kijkblindheid. Het gebeurt mij te vaak dat ik pas bij thuiskomst op mijn computer zie dat er van alles gebeurt op mijn foto’s waar ik op het moment van fotograferen geen flauw benul van had. Dat komt omdat je alleen datgene ziet dat je interesse heeft of dat afwijkt van je verwachtingen. Om de rest te kunnen zien moet je bijzonder je best doen. Dat kan door bijvoorbeeld maar de hele boel te gaan tekenen. Dan moet je wel écht kijken, want ieder detail krijgt gelijke aandacht op papier.
In onderstaand filmpje krijg je dat nog eens uitgelegd:

2. Ga heen en… schrijf!

Zelf heb ik weinig op met tekenen, ik schrijf liever. Ook dat medium kun je perfect gebruiken om je bewust te worden van je omgeving. Ga zitten op de locatie waar je wilt gaan fotograferen. Geef vervolgens zo nauwkeurig mogelijk antwoord op onderstaande vragen, als ware je een antropoloog:

  • Waar zit je (waar, wanneer, waarom)
  • Wat is het weer? (inclusief een goede beschrijving van het heersende wolktype)
  • Algemeen: wat zie je?
  • Welk straatmeubilair is aanwezig? Benoem alles!
  • Wat voor mensen zie je? Hoe zijn ze gekleed?
  • Wat voor dieren zie je?
  • Welke geluiden hoor je?
  • Zijn er ritmes te vinden in wat je ziet?
  • Hoe verhouden de kleuren zich tot elkaar?

Ik deed deze exercitie onlangs en het schudde mijn zintuigen wakker. Het resultaat was dat ik in de uren daarna veel meer blééf zien. Het stoflaagje van mijn blik was verwijderd, zo leek het. Dit ga ik vaker doen!

Kronkeltip 9

Ga heen en … fotografeer!

Maar wat nu als je tekenen en schrijven beiden stom vindt, en je juist daarom fotografeert? Geen man over boord, je kunt óók leren kijken met je camera. Maar je moet er dan wel anders mee omgaan. Een recept:

  1. Ga naar buiten en maak een wandeling door je buurt. Laat je horloge en telefoon thuis.
  2. Maak tenminste 30 foto’s van één locatie. Niet in de burst modus, maar 30 bewuste foto’s, waarbij je speelt met je standpunt. De verschillen kunnen minimaal zijn, zo lang je maar bewust foto’s blijft maken en de verschillen opmerkt.
  3. Ga naar huis en kijk naar de resultaten. Zoek uit welke foto het beste werkt. Merk op wat er allemaal op staat, en wat juist niet.

Zo’n wandeling maak ik wekelijks op het Noordereiland. Tijdens zo’n ommetje viel deze steiger in de Maas mij op dankzij een mooie belichting van de zon. Er bleken 2 duiven op te staan, wat een grafisch genot was om te zien. Ik maakte er 48 foto’s van.

Maas Noordereiland Kronkeling

De eerste twee foto’s die ik maakte hebben niks meer van doen met mijn uiteindelijke keuze. Halverwege de sessie merkte ik op dat het storend is als de reling overlapt met de achtergrond. Dat vertroebelt het beeld lelijk. Dus veranderde ik van standpunt. Ik had er wel flink wat foto’s voor nodig om dat op te merken.
Noordereiland kant noch wal week_-3
Dus hup, ga heen, ga naar buiten, en registreer!