In 1990 zag Adobe Photoshop het levenslicht. Daarmee werd het een stuk makkelijker om beelden te manipuleren. Vóór Photoshop gebeurde dat netzogoed, maar dan bleef het bij het slanker maken van een taille middels wat verf, het aanzetten van extra contrasten of het uitgummen van ongewenste personen.
Van dat gegum zie je op deze foto uit 1937 een treffend voorbeeld:
Ineens is minister Goebbels verdwenen op de rechterfoto. Vermoedelijk weggepoetst vanwege geruchten dat Goebbels en filmmaakster Leni Reifenstahl een affaire hadden. Wat rest is een spookachtige gestalte.
Van wegpoetsen naar grootschalige beeldmanipulatie
Dankzij Photoshop zijn de mogelijkheden tot manipulatie eindeloos én makkelijk uit te voeren. Een voorbeeld. De Oostenrijkse krant Kronen Zeitung plaatste in 2012 een foto van een vluchtend gezin in Syrië, op de achtergrond een verwoeste wijk. Dat viel wel mee, met die verwoeste wijk, zo bleek later. 
De verschillen zijn duidelijk. Iets minder duidelijk is het in onderstaand geval.
Defensiefotograaf Sjoerd Hilckmann dingde met onderstaande foto mee naar de Zilveren Camera van 2008. We zien vier Nederlandse infanteristen te zien die met een terreinauto door de Afghaanse provincie Uruzgan scheuren:
Maar dat bleek niet de volledige waarheid. De originele foto zie je hieronder.
Die auto reed helemaal niet zelf, maar werd gesleept door middel van twee kabels. De auto was, kortom, kapot. En dat ziet er toch een beetje lullig uit. Hilckmann had, om ‘de schoonheid’ te vergroten, de sleepkabels weggeshopt. “Geen onafhankelijke journalistiek”, stelde de Nederlandse Vereniging van Fotojournalisten. Hilckmann werd echter niet uit de wedstrijd gehaald. Hij werd derde in de categorie buitenlandse documentairefotografie.
En tot slot de foto van de winnaar van de World Press Photo in 2013, waarover de discussie nog immer gaande is:
De Zweedse fotograaf Paul Hansen wordt er nog altijd van beschuldigd dat zijn foto van een begrafenis in Gaza het resultaat is van het samenvoegen van meerdere foto’s. Een aanwijzing hiervoor lijkt de vreemde belichting. De grauwige lucht kan nooit hebben gezorgd voor de felglimmende kale hoofden, zo stellen diverse fotografen.
Persbureaus lopen immer achter de feiten aan en proberen de juiste richtlijnen te vinden om beeldmanipulatie tegen te gaan. Zo accepteert Reuters enkel nog JPEG bestanden van fotografen, waarover ik eerder al een artikel schreef.